Foto: ANP
AMSTERDAM - Erwin L., die op Prinsjesdag 2010 een waxinelichthouder tegen de Gouden Koets gooide, gaat een schadevergoeding eisen voor de tijd die hij ten onrechte vastzat. 

Dat heeft zijn advocaat George Menick donderdag laten weten. L. zat 2 jaar vast, maar kreeg vorige week in hoger beroep 5 maanden cel.

Zoals je op deze pagina kunt zien, wordt er verschil gemaakt tussen "poging tot doodslag" en "moord".

Voor de rechter is het ook belangrijk of de verdachte op het moment van de misdaad "toerekenings vatbaar was of niet"

In het Nederlands strafrecht kennen we (naast zelfmoord): moord, doodslag en dood door schuld.
Er is sprake van moord als er sprake is van planning, bijvoorbeeld als iemand een uur onderweg is met een wapen nadat hij/zij heeft uitgezocht waar het slachtoffer woont.
Bij doodslag is er sprake van een opwelling of plotselinge omstandigheden.
Bij dood door schuld is er geen sprake van opzet, maar van verwijtbaar gedrag, bijvoorbeeld als iemand verongelukt als gevolg van iemand anders gedrag of nalatigheid.

Je bent ontoerekeningsvatbaar wanneer je aan een geestelijke ziekte lijdt/leed ten tijde van het misdrijf.

Dit moet natuurlijk wel vastgesteld worden door een deskundige.

Er zijn 2 soorten: volledige  en verminderde

De rechter kan de straf verminderen in geval van ontoerekeningsvatbaarheid. Dat gaat dan meestal wel gepaard met TBS

 een maatregel die de rechter kan opleggen aan een verdachte van een misdrijf waar minimaal vier jaar gevangenisstrafop staat of van enkele specifiek genoemde delicten. Voorwaarde is dat de rechter ervan overtuigd is dat de verdachte ten tijde van het delict lijdende was aan een gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis van de geestvermogens.

Terbeschikkinggestelden worden in de klinieken behandeld om het recidivegevaar (dat wil zeggen het risico op herhaling) te verminderen. Het resultaat van de behandeling is sterk afhankelijk van de houding van de terbeschikkinggestelde ten opzichte van de aangeboden behandeling. Er is immers geen sprake van dwangbehandeling doch van dwangverpleging. Daarnaast hangt het resultaat af van de juiste inschatting en diagnose van de kliniek.

Patiënten worden na hun opname psychiatrisch gediagnosticeerd. Op basis van deze diagnose zal een behandelplan worden opgesteld. Een patiënt wordt indien nodig ingesteld op medicatie. Er wordt individueel bekeken wat nodig is om een patiënt met zijn ziekte of stoornis weer te kunnen laten functioneren in de maatschappij. In principe wordt elke patiënt gevraagd hun delictketen (omstandigheden en factoren die hebben geleid tot het delict) op papier te zetten en te bespreken. Daarna wordt een delictpreventieplan opgesteld, een plan waarmee de patiënt wordt geleerd verstoringen vroegtijdig te signaleren om zodoende op tijd hulp in te schakelen.

De wetgever stelt dat een tbs-behandeling in principe binnen zes jaar afgerond moet zijn

Tijdens de rechtszaak spreekt de rechter de verdachten vrij of veroordeelt hen. Veroordeelden krijgen straffen en maatregelen opgelegd, zoals een boete, taakstraf of gevangenisstraf. Bovendien krijgen zij een strafblad die voor een bepaalde tijd wordt opgenomen in het Strafregister.

Een straf kan variëren van een boete tot een vrijheidsstraf. De hoogte van de straf hangt af van de ernst van de overtreding of het misdrijf, maar bijvoorbeeld ook van de leeftijd van de overtreder en of die persoon eerder met justitie in aanraking is geweest. (recidivist)

Bij alle strafbare feiten staat in de wet welke straf iemand maximaal kan krijgen. De rechter is aan dat maximum gebonden. Hij kan wel een lichtere straf opleggen.